با گسترش استفاده از نرم‌افزارهای اتوماسیون اداری تحت وب، مسئله امنیت اطلاعات به یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان‌ها تبدیل شده است. در دسترس بودن این نرم‌افزارها از طریق اینترنت و امکان استفاده از آن‌ها در هر زمان و مکان، گرچه باعث افزایش بهره‌وری و تسهیل فرآیندهای کاری می‌شود، اما در عین حال سطح آسیب‌پذیری سازمان را نیز در برابر تهدیدات سایبری افزایش می‌دهد.

نشت اطلاعات محرمانه، حملات باج‌افزاری، نفوذ به داده‌های کاربران و اختلال در خدمات، تنها بخشی از تهدیداتی است که در نبود زیرساخت‌های امنیتی مناسب، سازمان‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد. به همین دلیل، امنیت نرم‌افزارهای تحت وب نباید تنها یک گزینه باشد، بلکه باید به عنوان یک ضرورت راهبردی در نظر گرفته شود.

سازمان‌ها باید با سرمایه‌گذاری هدفمند در زمینه‌های مختلف امنیت سایبری، از جمله به‌کارگیری فایروال‌های قدرتمند، رمزنگاری داده‌ها، احراز هویت چندمرحله‌ای و به‌روزرسانی‌های مستمر نرم‌افزار، زیرساختی امن و قابل اعتماد ایجاد کنند. همچنین آموزش نیروی انسانی و پایش مداوم سیستم‌ها نقش کلیدی در پیشگیری از حملات و افزایش سطح امنیت اطلاعات دارد.

امنیت نرم افزار اتوماسیون اداری

تامین امنیت نرم افزار اتوماسیون اداری در سازمان ها شامل دو بخش می باشد. یک بخش آن توسط خود نرم افزار باید تامین شود و بخش دیگر آن توسط سازمان خریدار باید تامین شود. مواردی که باید توسط نرم افزار اتوماسیون اداری تامین شود که برخی از آنها شامل تامین امنیت در لایه های کد نویسی، کاربران، قابلیت ها و امکانات و … می باشد. مواردی که توسط سازمان باید تامین شود شامل: فایروال، آنتی ویروس، استفاده از نرم افزارهای جانبی نسخه اصلی، به روز رسانی ویندوز و … می باشد.

بنابراین حفظ امنیت در نرم افزارهای تحت وب دارای لایه ها و بعدهای مختلفی می باشد. که تلاش برای حفظ هر کدام از این لایه ها سازمان را در برابر نو خاصی از حملات ایمن می سازد.

طراحی و تولید یک نرم افزار اتوماسیون اداری تحت وب بدون شناخت حملات و نفوذهای احتمالی که نوعی تهدید برای آن سیستم به حساب می آید، امکان پذیر نخواهد بود. برای آشنایی شما سعی می کنیم برخی از این مبانی و مفاهیم آشنا کنیم.

مفاهیم و اصول پایه امنیت اطلاعات

امنیت اطلاعات در بستر اتوماسیون اداری تحت وب، مجموعه‌ای از راهکارها و استانداردهایی است که برای محافظت از داده‌های سازمانی در برابر دسترسی‌های غیرمجاز، تغییرات ناخواسته یا افشای اطلاعات به کار می‌رود. در ادامه، به چهار اصل کلیدی در پیاده‌سازی امنیت اطلاعات اشاره می‌کنیم:

1. احراز هویت (Authentication)

یکی از پایه‌ای‌ترین مفاهیم در امنیت اطلاعات، احراز هویت کاربران است. با استفاده از روش‌هایی مانند نام کاربری و رمز عبور، رمز یکبار مصرف (OTP)، یا احراز هویت چندمرحله‌ای (2FA)، می‌توان اطمینان حاصل کرد که تنها کاربران مجاز به سیستم دسترسی پیدا می‌کنند. این مرحله، نخستین سد دفاعی در برابر نفوذگران است.

2. اعطای سطح دسترسی (Access Control)

پس از احراز هویت، باید مشخص شود که هر کاربر به چه داده‌هایی دسترسی دارد. مدیریت دقیق سطوح دسترسی، تضمین می‌کند که کاربران تنها به اطلاعات مرتبط با نقش و مسئولیت‌های خود دسترسی داشته باشند. این اقدام از افشای تصادفی یا عمدی اطلاعات حساس جلوگیری می‌کند.

3. ثبت و پایش فعالیت‌ها (Logging & Monitoring)

برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک یا خطاهای سیستمی، ثبت لاگ‌های دقیق از فعالیت‌های کاربران ضروری است. این اطلاعات نه‌تنها در تحلیل رفتار کاربران و جلوگیری از سوءاستفاده مؤثر است، بلکه در مواقع بروز حمله، به عنوان مستندات پیگیری و بازیابی نیز کاربرد دارد.

4. رمزنگاری داده‌ها (Data Encryption)

رمزنگاری یا کدگذاری اطلاعات یکی از مؤثرترین روش‌ها برای محافظت از داده‌ها در حین ذخیره‌سازی یا انتقال است. با رمزنگاری مناسب، حتی در صورت دسترسی غیرمجاز به اطلاعات، داده‌ها قابل خواندن نخواهند بود و امنیت آن‌ها حفظ می‌شود.

کدگذاری اطلاعات؛ لایه‌ای حیاتی در امنیت نرم‌افزار اتوماسیون اداری

در نرم‌افزارهای اتوماسیون اداری، حجم زیادی از اطلاعات حساس و حیاتی سازمانی در حال تولید، ثبت، پردازش و تبادل است. این اطلاعات می‌تواند شامل نامه‌های محرمانه، اسناد مالی، داده‌های پرسنلی و گزارش‌های مدیریتی باشد. برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به این اطلاعات، یکی از مؤثرترین روش‌های امنیتی، کدگذاری یا همان رمزنگاری داده‌ها است.

کدگذاری اطلاعات فرآیندی است که طی آن، محتوای قابل‌خواندن به شکلی تبدیل می‌شود که تنها افراد یا سامانه‌هایی با کلید رمزگشایی مشخص، قادر به مشاهده یا استفاده از آن هستند. در بستر نرم‌افزارهای تحت وب که اطلاعات از طریق شبکه و اینترنت منتقل می‌شود، استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری قدرتمند مانند AES، RSA یا TLS نقش حیاتی در جلوگیری از شنود اطلاعات (Data Eavesdropping) دارد.

رمزنگاری داده‌ها نه‌تنها هنگام انتقال اطلاعات بین کاربر و سرور کاربرد دارد، بلکه در ذخیره‌سازی اطلاعات در پایگاه داده‌ها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. بدون این لایه امنیتی، حتی در صورت نفوذ به سرور یا دیتابیس، مهاجم می‌تواند به‌راحتی به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کند.

بنابراین، رمزنگاری یک ضرورت در طراحی معماری نرم‌افزار اتوماسیون اداری محسوب می‌شود، نه یک گزینه اختیاری. با پیاده‌سازی درست و به‌روزرسانی مداوم الگوریتم‌های رمزنگاری، می‌توان سطح ایمنی سامانه را تا حد چشمگیری افزایش داد و از محرمانگی داده‌های سازمان محافظت کرد.

حفظ امینت نرم افزارهای تحت وب

نرم‌افزارهای تحت وب به دلیل دسترسی‌پذیری بالا، تعامل با کاربران متعدد و ارتباط مستقیم با شبکه‌های باز مانند اینترنت، بیشتر از سایر نرم‌افزارها در معرض حملات سایبری قرار دارند. یکی از راهکارهای مؤثر برای حفظ امنیت این نرم‌افزارها، استفاده از مدل‌سازی تهدید (Threat Modeling) در مراحل اولیه طراحی و توسعه است.

مدل‌سازی تهدید یک فرآیند ساختاریافته برای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و پیش‌بینی تهدیدهای امنیتی بالقوه پیش از پیاده‌سازی نرم‌افزار است. در این روش، تحلیلگران امنیتی با در نظر گرفتن سناریوهای واقعی، نقش یک مهاجم فرضی را شبیه‌سازی کرده و سعی می‌کنند رفتارهای خرابکارانه‌ای مانند نفوذ، دستکاری داده‌ها یا دور زدن سطح دسترسی را بررسی کنند. این فرآیند کمک می‌کند تا نقاط ضعف امنیتی در همان مراحل اولیه طراحی نرم‌افزار کشف شده و راهکارهای مقابله با آن در طراحی سیستم گنجانده شود.

با به‌کارگیری مدل‌سازی تهدید، سازمان‌ها می‌توانند به‌جای واکنش به حملات پس از وقوع، به‌صورت پیشگیرانه از بروز آن‌ها جلوگیری کنند. همچنین این رویکرد باعث می‌شود توسعه‌دهندگان از همان ابتدا با نگاه امنیت‌محور به کدنویسی بپردازند و ساختار نرم‌افزار به‌گونه‌ای طراحی شود که تحمل‌پذیری بیشتری در برابر تهدیدات داشته باشد.

آزمایشگاه های تست امنیت نرم افزار اتوماسیون اداری

با رشد روزافزون فناوری و پیچیده‌تر شدن تهدیدات سایبری، استفاده از ابزارهای سنتی مانند آنتی‌ویروس و فایروال، اگرچه همچنان ضروری است، اما دیگر برای حفاظت کامل از اطلاعات سازمانی در بستر اتوماسیون اداری کافی نیست. امنیت نرم‌افزارهای تحت وب باید به‌صورت لایه‌لایه و جامع بررسی و تقویت شود؛ چرا که تهدیدات امروزی نه‌تنها از بیرون سازمان، بلکه از درون زیرساخت‌ها و حتی از طریق کاربران دارای مجوز نیز ممکن است رخ دهد.

در بسیاری از موارد، با وجود تلاش تیم‌های توسعه در رعایت اصول امنیتی در مراحل طراحی و کدنویسی، برخی آسیب‌پذیری‌های فنی ممکن است به‌صورت ناخواسته در سیستم باقی بمانند. اینجاست که نقش آزمایشگاه‌های تست نفوذ (Penetration Testing) و ارزیابی امنیتی نرم‌افزارهای تحت وب پررنگ می‌شود.

آزمایشگاه‌های تست امنیت با بهره‌گیری از استانداردهای بین‌المللی نظیر OWASP و متدولوژی‌های تخصصی، نرم‌افزار را در برابر انواع حملات احتمالی مانند SQL Injection، XSS، CSRF و دسترسی غیرمجاز بررسی می‌کنند. هدف این تست‌ها، شناسایی نقاط ضعف واقعی نرم‌افزار در شرایط شبه‌واقعی است؛ به‌گونه‌ای که مشخص شود آیا در یک سناریوی حمله واقعی، نفوذگر می‌تواند به داده‌های حساس دست پیدا کند یا خیر.

در نهایت، نرم‌افزارهایی که مراحل مختلف تست امنیتی را با موفقیت پشت سر می‌گذارند، گواهینامه‌های امنیتی معتبر دریافت کرده و به‌عنوان یک راهکار ایمن و قابل‌اعتماد معرفی می‌شوند.

امنیت نرم افزار اتوماسیون اداری یگانه

شرکت نرم افزاری یگانه در طراحی نرم افزار اتوماسیون اداری، نرم افزار دبیرخانه و نرم افزار بایگانی اسناد خود اصول پایه امنیت را رعایت کرده است.جهت دریافت اطلاعات تکمیلی می توانید به صفحه نرم افزار اتوماسیون اداری مراجعه نمایید. همچنین توانسته مجوز امنیتی افتا را کسب نماید.