معرفی وام و انواع آن
وام به عنوان یکی از مکانیزم های اقتصادی، نقش مهمی در ایجاد آسایش و رفاه در زندگی افراد دارد. امروزه این ابزار مالی به عنوان یکی از گزینه های اصلی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز برای انجام فعالیت های مختلف، به ویژه در حوزه های کسب و کار، به کار گرفته می شود. با دریافت وام، بسیاری از افراد قادر به ارتقاء سطح زندگی خود می شوند و به سمت پیشرفت و رشد حرکت می کنند. هم اکنون، صاحبان کسب و کار و مردم عادی می توانند انواع مختلف وام ها را از طریق بانک ها و صندوق قرض الحسنه خانگی دریافت نمایند.
وام چیست؟
وام به عنوان یک نوع قرض، معمولاً توسط افراد یا مؤسسات ارائه می شود که در این فرآیند، مقداری از پول نقد به عنوان وام با یک نرخ سود ثابت و مشخص به گیرنده وام پرداخت می شود. در ساختار کلی و سیستم موجود در ایران، که اکثر وام ها از این سیستم پیروی می کنند، وام دهنده، که اغلب بانک ها هستند، در مقابل دریافت تضمین مانند چک، فیش حقوقی، سند خانه یا زمین، خودرو و سایر موارد، مبلغ وام را به گیرنده وام پرداخت می کنند.
بازپرداخت اصل و سود وام به صورت اقساط و معمولاً ماهانه تنظیم می شود و گیرنده وام نیز متعهد می شود که در زمان مقرر اقساط را پرداخت نماید. در صورت استفاده از سند خودرو یا خانه به عنوان ضمانت وام، بانک می تواند طبق قوانین مربوط، این املاک را ضبط و به مزایده بگذارد. پس از مزایده، بانک اصل وام و سود خود را بازیابی کرده و باقی مبلغ را به گیرنده وام بازپرداخت می نماید. قوانین مرتبط با وام های بانکی در ایران به صورت دقیق و سختگیرانه تعیین شده اند و بانک ها عمدتاً تا زمانی که از تضمین توان بازپرداخت اطمینان حاصل نکرده اند، از صدور وام خودداری می نمایند.
بانک ها از چه منابعی بودجه وام را تامین می کنند؟
بانک ها از انبوه منابع به منظور ارائه وام بهره می برند، که این منابع شامل موارد زیر می شوند:
- پول مردم: مردم عموماً بخشی از سرمایه خود را برای دریافت تسهیلات بانکی و سپرده گذاری در حساب های بانکی خود نگهداری می کنند. این عمل سپرده گذاری از جنبه سودآوری دو سویه برخوردار است، زیرا بانک بر اساس مقدار پولی که در اختیارش قرار می دهند، به صاحبان سرمایه سود پرداخت می کند. در ادامه، بانک این منابع را برای اعطای تسهیلات به سایر مشتریان خود بهره گیری می نماید.
- بودجه دولت: در موارد خاص نظیر وام مسکن و ازدواج، دولت بودجه اندکی را اختصاص می دهد و با نرخ بهره نسبتاً کم، تسهیلات مالی را به شهروندان ارائه می نماید.
- وام دهی بین بانکی: این نهاد ها از بانک های دیگر یا مؤسسات مالی در بازار بین بانکی به منظور تکمیل وام های خود یا تأمین نیاز های مالی کوتاه مدت خود استفاده می نمایند.
- وام دهی بانک مرکزی: بانک ها معمولاً در دوره بحران های مالی می توانند به صورت مستقیم از بانک مرکزی وام دریافت کنند.
- بازار های سرمایه: با صدور اوراق بهادار نظیر اوراق بدهی یا سایر اوراق بهادار در بازار های سرمایه، بانک ها سرمایه جذب می کنند که برای اعطای وام به وام گیرندگان استفاده خواهد شد.
- اوراق بهادار قابل اعتماد: بانک ها می توانند وام ها را به اوراق بهادار قابل اعتماد تبدیل کرده و آنها را به سرمایه گذاران عرضه نمایند، که این اقدام منجر به آزاد شدن سرمایه برای ایجاد وام های جدید می گردد.
- سود انباشته: بانک ها می توانند از سود های انباشته خود، به منظور تأمین فعالیت های وام دهی استفاده نمایند.
در کل، بانک ها با بهره گیری از این ترکیب منابع، تلاش می نمایند تا نیاز های مالی افراد، کسب و کار ها، و سایر وام گیرندگان را تأمین کرده و نقش اساسی خود در اقتصاد را اجرایی نمایند.
انواع وام کدامند؟
وام ها، انواع گوناگونی دارند که بعضی از آنها به صورت عمومی توسط اکثر بانک ها ارائه می شوند، در حالی که برخی دیگر تنها از تعداد محدودی از بانک ها درخواست و دریافت می شوند. انواع مختلف وام با شرایط و ضمانت های متفاوتی ارائه می شوند. در ادامه، انواع وام ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
وام ازدواج
هدف اصلی از ارائه وام ازدواج، کمک به جوانان در آغاز زندگی زناشویی است. مبلغ این وام در هر سال متغیر است. مراحل اولیه برای دریافت وام ازدواج، شامل ثبت نام در سامانه بانکی مربوط به وام ازدواج می باشد. پس از ثبت نام، بانک با متقاضی تماس برقرار می کند.در نهایت، با مراجعه به شعبه بانک و ارائه مدارک مورد نیاز، امکان دریافت وام ازدواج فراهم می شود. لازم به ذکر است که قبل از ثبت نام برای دریافت وام ازدواج، باید دقت شود که این تسهیلات فقط برای زوج هایی ارائه می شود که بعد از اول فروردین ۱۳۹۸ ازدواج کرده اند و هر یک از اعضای زوج زیر ۵۰ سال سن دارند.
حداکثر مبلغ قابل دریافت از وام ازدواج، ۴۴۰ میلیون تومان است که برای زنان زیر ۲۳ سال و مردان زیر ۲۵ سال در نظر گرفته می شود. در صورتی که سن متقاضیان خارج از این محدوده باشد، می توانند حداکثر مبلغ ۱۸۰ میلیون تومان را دریافت نمایند.
وام مسکن
یکی از انواع وام بانکی، طرح های تسهیلات مسکن می باشد که عموماً این نوع تسهیلات، به درخواست کنندگان، در مقابل ارائه سند ملکی به عنوان وثیقه، ارائه می شود. در کشور ایران، بانک های متعددی وام مسکن را ارائه می دهند؛ با این حال، بانک مسکن به عنوان یکی از موسسات بانکی، که تمامی طرح های تسهیلاتی مسکن از جمله وام مسکن زوجین، مسکن جوانان، جعاله و سایر موارد مربوطه را ارائه می نماید، به عنوان یکی از اصلی ترین مراجع معتبر محسوب می گردد. انواع وام مسکن عبارتند از:
- وام مسکن جوانان
- تسهیلات بانکی ساخت مسکن
- وام خرید مسکن
- وام اجاره مسکن
- تسهیلات مسکن فرزند سوم
- وام مسکن اولی ها
- وام مسکن زوجین
- تسهیلات مسکن روستایی
- وام مسکن بهزیستی
- وام پس انداز مسکن جوانان
وام خرید کالا
وام کالا، یکی از انواع وام های عمومی موجود در بانک های ایران است که هر یک از این نهاد ها با استناد به مدارک و ویژگی های مشخص، این نوع وام را به افراد ارائه می دهند. در این سیاق، بانک ها به افراد اجازه می دهند تا با استفاده از این وام، موارد مختلفی از جمله وسایل خانگی مانند فرش، یخچال، ماشین لباسشویی و غیره را خریداری نمایند. بر اساس قرارداد های بسته شده با فروشگاه های مشخص، هر بانک وام کالا را از طریق این فروشگاه ها عرضه می نماید، با در نظر گرفتن تفاوت هایی در نوع کالا ها موجود در هر بانک. برخی از معیار های ارائه این وام ها از جمله خرید اجناس تولید داخلی نیز به عنوان یکی از شرایط مورد نیاز در بسیاری از بانک ها مدنظر قرار می گیرد.
وام خودرو
این گونه وام، معمولاً به منظور تشویق به خرید خودرو های داخلی توسط اکثر بانک ها ارائه می شود. اصلی ترین مدرک لازم برای اخذ این نوع وام، خود خرید خودرو است که همراه با ضمانت نامه و فیش کسر از حقوق کارمندان رسمی دولت ارائه می شود. لازم به ذکر است که وام خودرو با داشتن سقف معینی مواجه می باشد که این سقف، هر ساله توسط بانک ها اعلام و به اطلاع عموم متقاضیان این وام می رسد. این تدابیر و مقررات اجرایی، به منظور اطمینان از شفافیت و عدالت در تخصیص و ارائه وام های خودرو تدوین گردیده و توسط نهاد های مربوطه پیگیری می شود.
نوع دیگری از وام نیز، وام فوری است.
فرآیند دریافت وام چگونه است؟
در فرآیند دریافت وام، گام اصلی و حیاتی این است که متقاضی نشان دهد توانایی پرداخت اقساط خود را دارد. این مسئله تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که به شرح زیر است:
- ارزیابی سابقه اعتباری: دستگاه وام دهنده اطلاعاتی را درباره سابقه اعتباری و پرداخت های قبلی متقاضی دریافت می کند تا از توانایی او در پرداخت اقساط آینده مطمئن شود.
- تحلیل وضعیت مالی: متقاضی باید جزئیات مالی خود را ارائه کند، از جمله درآمد، هزینه ها و دارایی ها، تا دستگاه وام دهنده بتواند قدرت پرداخت او را ارزیابی کند.
- بررسی معیار های اشتغال: وضعیت شغلی متقاضی نیز از جمله عوامل مورد بررسی است. میزان و پایداری درآمد از این طریق تخمین زده می شود.
- سنجش توانایی پرداخت: بررسی می شود که اقساط وام، با توجه به وضعیت مالی و درآمد متقاضی، برای او قابل پرداخت است یا خیر.
- ارزیابی دیگر عوامل: عوامل دیگری مانند سن، وضعیت خانوادگی، تعداد افراد تحت تکفل و مسئولیت های دیگر نیز در این فرآیند لحاظ می شوند.
نقش صندوق قرض الحسنه در تسهیل دریافت وام
صندوق قرض الحسنه، به عنوان یک نهاد مالی فعّال در بسیاری از کشور ها، از جمله جمهوری اسلامی ایران، با هدف ارائه تسهیلات مالی به افراد و خانواده ها با شرایط نسبتاً ساده تر و بدون بهره، فعالیت می کند. نقش مهم این صندوق در تسهیل دریافت وام، به شرح زیر است:
- اعطای وام های بدون بهره
- شرایط پرداخت ملایم
- ارائه خدمات به افراد با درآمد محدود
- پشتیبانی از کسب و کارهای کوچک
صندوق های قرض الحسنه خانوادگی و غیر آن، همچون بانک ها، برای اعطای وام ها نیازمند دریافت و ثبت اطلاعاتی از مشتریان خود می باشند. نرم افزار صندوق قرض الحسنه به عنوان یکی از روش های ساده برای ثبت و بایگانی اسناد مربوط به متقاضیان وام، مطرح است. اسم های مختلفی برای آن ها وجود دارد. شما می توانید اسم صندوق قرض الحسنه خود را به دلخواه انتخاب کنید. این نرم افزار با امکانات متنوع و قابلیت های مناسب، فرآیند ثبت اطلاعات متقاضیان وام را ساده و کارآمد می سازد. با استفاده از این نرم افزار، اطلاعات شخصی، مالی، و مربوط به تاریخچه اعتباری متقاضیان به دقت ثبت و نگهداری می شود.
سوالات متداول
چگونه از بانک وام بگیریم؟
به منظور دریافت وام از بانک ها، لازم است متقاضی شرایط لازم را دارا باشد. از جمله شرایط اساسی، داشتن توانایی بازپرداخت مبلغ وام و همچنین سود آن می باشد. پس از اطمینان از این موضوع، می توانید اقدام به درخواست وام نمایید. فرآیند دریافت وام با مراجعه به بانک و ارائه مدارک مربوط، آغاز می شود.
وام چیست؟
وام یک گونه تسهیلات مالی است که به افراد و شرکت ها توسط بانک ها، صندوق های قرض الحسنه و سایر نهاد های مالی ارائه می شود. هدف اصلی کمک به افراد و شرکت ها در تامین نیاز های مالی خاص ایشان اعم از خرید ملک، خودرو، تحصیلات یا سرمایه گذ