معرفی رضایت شغلی کارکنان و فرم های آن
حتماً شما نیز بارها و بارها عبارت “رضایت شغلی” را شنیده اید. به دلیل اینکه بسیاری از افراد جامعه و حتی اعضای خانواده نسبت به شغل خود رضایت چندانی ندارند و این عامل مهم موجب اُفت کیفیت در ارزیابی عملکرد و اثر بخشی و کارایی بسیاری از کارکنان مجموعه های دولتی و غیردولتی شده است. برای گذر از این معضل اساسی که گریبانگیر مشاغل جامعه امروزی شده، می بایست به فکر راه چاره بود. در حال حاضر تنها راه گذر از این مشکل آشنایی با مفهوم اصلی “رضایت شغلی” و شناسایی عوامل مؤثر بر جلب رضایت شغلی کارکنان است. تا ضمن به کارگیری راهکارهای مؤثر شاهد بهبود وضعیت مدیریت عملکرد کارکنان و افزایش سطح رضایت آنها از فعالیت های کاری شان باشیم. با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه قصد داریم به بررسی راهکارهای مؤثر جهت بهبود وضعیت رضایت شغلی کارکنان بپردازیم.
رضایت شغلی چیست؟ و دانلود فرم رضایت شغلی رایگان
به طور کلی رضایت شغلی به معنای احساس مثبت افراد نسبت شغل و اشتیاق بیشتر آنها به حضور در محیط کار است. با این توصیف نمی توان رضایت کارکنان را در یک یا چند مورد محدود کرد. چرا که رضایت کارکنان مجموعه های مختلف اعم از دولتی و غیردولتی تحت تأثیر عوامل مختلف قرار می گیرد و تغییر می یابد. به همین دلیل مدیران و صاحب منصبان باید به این مورد توجه ویژه داشته باشند و ضمن شناسایی نیازهای اولیه کارکنان، درصدد رفع آنها برآیند. البته باید توجه داشته باشید که متفاوت بودن سطح انتظارات افراد باعث شده تا عوامل مؤثر بر رضایت نیز در کارکنان متغیر باشد. به طور مثال بعضی افراد حقوق و مزایا را عامل نارضایتی می دانند و برخی دیگر ساعات کاری.
بدین ترتیب جلب رضایت کارکنان نیازمند شناسایی جامع نیازها و سطح انتظارات آنها است. تا پس از تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده، بتوان یک تصمیم اساسی و مؤثر را اتخاذ کرد. طبق تحقیقات و بررسی های به عمل آمده مشخص شده که میزان حقوق و مزایا، خوراک و مسکن از جمله اصلی ترین موارد نارضایتی کارکنان نسبت به مشاغل است. بنابراین با چاره اندیشی و ارائه راهکارهای مؤثر در این خصوص می توان تا حدودی نارضایتی شغلی را کاهش داد. البته دستیابی به این مهم نیازمند همکاری بخش های مختلف با یکدیگر است. برای آشنایی بیشتر در این زمینه می توانید از مطالب و نرم افزار اتوماسیون اداری یگانه استفاده کنید.
انواع رضایت شغلی
متخصصان، کارشناسان و مشاوران منابع انسانی براساس تحقیقات و پژوهش های به عمل آمده رضایت شغلی را به دو دسته تقسیم می کنند
- رضایت شغلی درونی
- رضایت شغلی بیرونی
رضایت شغلی درونی
این نوع از رضایت شغلی از دو منبع اصلی برگرفته شده و در دو مرحله بروز پیدا می کند.
- اول اینکه افراد از انجام کار و فعالیت های مرتبط با وظیفه ای که برعهده دارد، لذت می برد. این احساس لذت درونی بوده و موجب افزایش اشتیاق فرد به کار و تلاش می گردد.
- مورد دوم نیز مربوط به لذت از پیشرفت و ارتقاء جایگاه شغلی است. در واقع هنگامی که کارکنان با انجام وظایف و مسئولیت های اجتماعی، توانایی و استعدادهایشان را به مدیران نشان می دهند، یک احساس رضایت شغلی درونی خواهند داشت. البته دستیابی به این نوع از رضایت مستلزم دریافت پاسخ مثبت از سوی مدیران و مسئولان است.
رضایت شغلی بیرونی
همان طور که از نام این نوع رضایت شغلی مشخص است، صرفاً عوامل بیرونی بر آن تأثیر می گذارد و موجب افزایش یا کاهش سطح رضایت در کارکنان می گردد. رضایت شغلی بیرونی صرفاً با شغل و محیط کار در ارتباط است و دو عامل مهم میزان حقوق و مزایا و رابطه کارگر و کارفرما تأثیر بسزایی بر آن دارند. به عبارت دیگر می توان گفت عدم رضایت حاکم بر جامعه امروزی از رضایت بیرونی نشأت می گیرد. چرا که بسیاری از کارکنان نداشتن حقوق مکفی و تبعیض در محیط های کاری را به عنوان اصلی ترین علل نارضایتی شغلی خود اعلام کرده اند.
خاطر نشانی می شود که رضایت شغلی درونی به نسبت پایدارتر از رضایت شغلی بیرونی است. بنابراین اگر می خواهید در کوتاه ترین زمان ممکن شاهد افزایش بهره وی کارکنان و افزایش میزان رضایت آنها باشید، این مورد مهم را مدنظر قرار دهید.
[irp posts=”28634″ ]
عوامل مؤثر در سطح رضایت شغلی چیست؟
همان طور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم، عوامل متعددی بر میزان رضایت کارکنان تأثیرگذار هستند. به دلیل اینکه نحوه نگرش افراد به کار و زندگی متفاوت است و این عامل مهم سبب شده تا هر فرد بنا به شرایط زندگی شخصی و کاری در رابطه با رضایت اظهارنظر کند. در این راستا مدیریت نقش بسزایی در افزایش میزان رضایت شغلی دارد. چرا که مدیران با مناسب سازی شرایط محیط کار و فراهم نمودن منابع موردنیاز کارکنان، می توانند زمینه مناسبی برای بهبود وضعیت رضایت کارمندان فراهم سازند. از آنجایی که رضایت شغلی تأثیر بسزایی بر کیفیت کار و عملکرد کارکنان دارد، آشنایی با عوامل مؤثر در سطح رضایت حائز اهمیت فراوانی است. به همین دلیل در این بخش به چند مورد از اصلی ترین و مهمترین عوامل مؤثر در میزان رضایت کارکنان اشاره می کنیم.
1- شرایط محیط کار
با توجه به اینکه کارکنان ساعات زیادی را صرف انجام وظایف محوله در محیط کار می کنند، به شرایط و وضعیت محیط کاری شان اهمیت می دهند. بدین ترتیب مدیران و مسئولان باید با فراهم نمودن یک محیط وسیع، دارای مبلمان اداری استاندارد و با کیفیت، تجهیزات و ابزارآلات موردنیاز، سیستم روشنایی کافی، اینترنت پر سرعت، مواد خوراکی و پذیرایی، سرویس بهداشتی، حرکت به سمت یک سازمان خلاق و … شرایط مناسبی برای فعالیت کارکنان فراهم سازند. رعایت این موارد مهم تأثیر بسزایی در میزان رضایت شغلی کارکنان دارد و به طبع آن انگیزه آن برای کار کردن نیز بیشتر خواهد شد. همچنین دیگر کارها مانند توجه به نامه اداری آنها، بالا بردن سطح کارایی شرکت و تاثیر گذاری را در صدر لیست خود قرار دهند.
2- خلق فرصت برای پیشرفت کارکنان
تجربه نشان داده تا زمانی که امکان پیشرفت و ارتقاء جایگاه شغلی در محیط های کاری وجود داشته باشد، کارکنان با اشتیاق و انگیزه مضاعف به انجام وظایف شان می پردازند. در واقع کارکنان می دانند با وجود فرصت های به وجود آمده، می توانند مسئولیت های بزرگتر و حساس تری را قبول کنند. تا به طبع آن با افزایش جایگاه شغلی، شاهد افزایش سطح درآمد باشند. بنابراین اگر در جایگاه مدیریت قرار دارید و می خواهید شاهد بالاترین سطح رضایت شغلی در بین کارکنان باشید، ایجاد فرصت برای رشد و پیشرفت کارمندان زیرمجموعه تان را در اولویت قرار دهید. هم اکنون نیز بسیاری از مؤسسات و ارگان ها در راستای خلق فرصت برای پیشرفت کارکنان، هزینه تحصیلات دانشگاهی و دوره های آموزشی پرسنل تحت امرشان را متقبل می شوند.
[irp posts=”28605″ ]
3- کنترل حجم کار و کاهش سطح استرس کارکنان
کارکنان واحدهای اداری و غیراداری مختلف روزانه با یک سری چالش ها و مشکلات مواجه هستند. حجم کار زیاد و عدم توانایی انجام آنها یکی از مهمترین مشکلاتی است که موجب بروز استرس و کاهش رضایت کارمندان می شود. بدین ترتیب مدیران و مسئولان می بایست با مدیریت و کنترل حجم کار، به هر فرد اندازه توانایی او کار محول کنند. تا ضمن انجام آنها میزان استرس فضای کار به حداقل میزان ممکن برسد. اگر مدیران با این رویکرد پیش بروند قطعاً در مدت زمان اندک شاهد افزایش قابل توجه رضایت شغلی کارکنان خواهند بود. با استفاده از نرم افزار بایگانی، نرم افزار مدیریت مستندات امکان کاهش حجم کار نیز وجود دارد.
4- احترام متقابل بین کارکنان
انسان ذاتاً خواستار ارتباط با افرادی هستند که به آنها احترام می گذارند. این موضوع مهم در روابط بین کارمندان محیط های اداری مختلف اعم از کوچک و بزرگ نیز حکم فرماست. مسلماً کارکنان در محیط های پر تنش و در کنار همکاران پرخاشگر نمی توانند وظایف شان را به درستی انجام دهند. تا جایی که با ایجاد هرج و مرج، بی نظمی محیط کار حاکم شده و رضایت شغلی کارمندان را تحت تأثیر قرار می دهد. در این خصوص نیز مدیران باید با نظارت بر رفتار پرسنل و حل و فصل مشکلات آنها از بروز مسائل جدی و پیچیده جلوگیری کنند. ایجاد رابطه دوستانه و احترام متقابل بین کارمندان تا حدودی موجب افزایش رضایت می شود. بنابراین مدیران می توانند با ارائه آموزش ها و دستورالعمل های لازم یک فضای صمیمی و دوستانه در محیط کار به وجود بیاورند.
5- ارتباط مؤثر و مستمر با مدیران
متأسفانه در بسیاری از فضاهای کاری عدم ارتباط صحیح و پایدار کارکنان با مدیر موجب آسیب دیدگی روابط شغلی و در نتیجه کاهش رضایت شغلی شده است. کارمندان همواره تمایل دارند تا نیازها و مشکلاتشان را با مدیران در میان بگذارند. این کار موجب بهبود روابط کارفرما و کارگر شده و تا حد زیادی موجب بهبود وضعیت رضایت شغلی خواهد شد. بدین ترتیب اگر در جایگاه مدیر قرار دارید، به ارتباط و گفتگو با کارکنان و همچنین تشویق و قدردانی از آنها توجه ویژه داشته باشید. همچنین اصول مدیریت را در کسب و کارتان پیاده سازی کنید. رعایت این سری نکات موجب افزایش توانمندی کارکنان و میزان رضایت آنها می شود.
6- پاداش و اضافه حقوق
مدیران موفق برای پیشبرد اهداف کاری و مالی مجموعه هایشان به صورت مستمر بر عملکرد کارکنان نظارت دارند. تا ضمن ارزیابی عملکرد کارمندان و شناسایی افراد برتر، برای آنها پاداش و اضافه حقوق در نظر بگیرند. تحقیقات و بررسی های به عمل آمده در این زمینه نشان داده که اضافه حقوق، پاداش، مرخصی تشویقی و سفر از جمله مواردی است که موجب افزایش انگیزه کارکنان شده و رضایت شغلی آنها را در پی خواهد داشت.
7- واگذار کردن مسئولیت های جدید به کارکنان
برای گذر از شرایط تکراری فضای کاری و ایجاد تنوع به کارکنان مسئولیت های جدید محول کنید. این روش عملکرد مدیران موفق و با تجربه است. در این حالت اعطای مسئولیت های بزرگ به کارکنان سبب شده تا آنها احساس مفید بودن داشته باشند. به همین سبب با انگیزه بیشتری به انجام وظایف می پردازند و رضایت شغلی آنها نیز بیشتر می شود.
8- امنیت شغلی
امنیت شغلی یکی از مهمترین عواملی است که موجب افزایش رضایت شغلی کارکنان می شود. بنابراین اگر در جایگاه مدیر یا مسئول قرار دارید، از تهدید پرسنل به اخراج، پایان همکاری و … پرهیز کنید. این کار تا حد زیادی استرس را در فضای کاری بین کارمندان افزایش می دهد و موجب کاهش میزان رضایت آنها نیز خواهد شد. اما در مقابل می توانید با تضمین شغلی به پرسنل و پر رنگ کردن این موضوع مهم برای آنها، انگیزه کاری و رضایت آنها را افزایش دهید.
راهکارهای بهبود رضایت شغلی
تا اینجا به بعضی از مهمترین عوامل مؤثر بر میزان رضایت شغلی کارکنان اشاره کردیم. بنابراین حتماً راهکارهای مختلفی برای بهبود رضایت به ذهن تان رسیده است. اما به دلیل اینکه نظرات مختلفی در این رابطه وجود دارد، صرفاً معرفی چند روش کاربردی برای افزایش انگیزه کارکنان و بهبود رضایت شغلی آنها چاره ساز خواهد بود. بدین منظور برخی از بهترین راهکارهای بهبود رضایت شغلی کارکنان به شرح زیر عبارت است از:
بهبود روابط کاری بین مدیران و کارکنان
در جامعه امروزی بسیاری از نارضایتی های شغلی حاصل عدم ارتباط صحیح و مؤثر مدیران با پرسنل زیرمجموعه شان است. از این رو با بهبود روابط و ایجاد تعامل دوستانه بین مدیر و کارمند می توان شاهد بهبود رضایت شغلی در محیط های کاری مختلف بود. البته بهبود روابط صرفاً بین مدیر و کارمند نیست و کارکنان نیز باید با هم یک ارتباط مناسب و دوستانه داشته باشند. ایجاد این ارتباط مهم و تأثیرگذار بر عهده مدیران است و می بایست با تسلط کامل بر ارتباطات سازمانی پرسنل، هرگونه مشکل را شناسایی نموده و برطرف سازند.
تبیین فرهنگ سازمانی
با تدوین و اطلاع رسانی صحیح فرهنگ سازمانی و تبیین حدود ارتباط بین افراد و واحد های مختلف می توان کیفیت کار پرسنل و میزان رضایت آنها را افزایش داد.
[irp posts=”27347″ ]
پررنگ کردن مقوله “امنیت شغلی”
تا حد امکان به امنیت شغلی اهمیت بدهید و آن را در نظر کارمندان پررنگ کنید. حضور مستمر و دائمی کارکنان در یک محیط کاری ثابت به آنها انگیزه بیشتری برای کار کردن می دهد و قطعاً رضایت آنها را در پی خواهد داشت.
تسلط مدیریت بر اداره محیط کاری
مدیران به عنوان اصلی ترین بخش در هر فضای کار، تأثیر بسزایی در نحوه عملکرد کارکنان و رضایت شغلی آنها دارند. بدین جهت هرچه میزان آگاهی و توانایی مدیر بر اداره محیط کار بیشتر باشد، به نسبت کمتر با مشکل مواجه خواهد شد. بنابراین برای افزایش رضایت می بایست قدرت رهبری و مدیریت را در مدیران ارتقاء داد. تا ضمن شناخت کامل و جامع نسبت به روابط سازمانی، وظایف پرسنل و نیازهای آنها، مجموعه کاری را به بهترین نحو هدایت کند.
در نظر گرفتن افزایش حقوق، پاداش و مزایای برای کارکنان برتر
در راستای بهبود وضعیت عملکرد کارمندان و همچنین جلب رضایت شغلی آنها می توان به ازای انجام فعالیت های با کیفیت و صحیح ماهانه، پاداش و افزایش حقوق در نظر گرفت. این کار نیز تا حد زیادی موجب افزایش انگیزه کارکنان می شود. به طبع آن با دریافت پاداش و حقوق بیشتر رضایت شغلی آنها نیز بیشتر خواهد شد.
مزایای افزایش رضایت شغلی
رضایت کارکنان در مجموعه ها و مؤسسات مختلف، مزایای فراوانی به همراه دارد. که از بین اصلی ترین و مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- در اختیار داشتن کارمندان وفادار؛
تا زمانی که کارکنان از انجام وظایف روزمره خود رضایت داشته باشند، جذب تبلیغات مشاغل مختلف نمی شود و مدت زمان زیادی در شغل خود باقی می مانند. در واقع رضایت شغلی سبب شده تا کارمندان وفادار بوده و در کنار مدیران به انجام فعالیت بپردازند.
2- جلب رضایت مراجعه کنندگان (مشتریان)؛
همان گونه که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم رضایت شغلی موجب بهبود عملکرد کارکنان می شود. به همین دلیل با ارائه خدمات مطلوب و با کیفیت به مشتریان، رضایت حداکثری آنها را جلب خواهند کرد. شما نیز اگر در مجموعه کاری تان شاهد عدم رضایت ارباب رجوع هستید، نحوه عملکرد پرسنل و میزان رضایت آنها را بررسی نماید.
[irp posts=”28548″ ]
3- افزایش کیفیت کار و بهره وری سازمان؛
رضایت شغلی کارمندان سبب شده تا آنها با توان و اشتیاق بیشتری به انجام وظایف شان بپردازند. این امر در مدت زمان کوتاه موجب بهبود کیفیت کار و افزایش بهره وری و کسب درآمد بیشتر خواهد شد. این سری از مزایای افزایش رضایت در مجموعه های مالی و تجاری بیشتر به چشم می خورد. به طوری که جلب رضایت شغلی کارکنان موجب افزایش درآمد آنها در مدت زمان اندک شده است.
4- کاهش میزان استعفای کارمندان؛
به طور معمول اگر یک کارمند از شرایط محیط کار، روابط سازمانی و میزان حقوق و مزایا رضایت داشته باشد، اقدام به استعفاء و ترک کار نمی کند. این ویژگی ها در کنار یکدیگر رضایت شغلی را به وجود می آورند و به طبع آن استعفای کارکنان به حداقل میزان ممکن می رسد.
5- به حداقل رساندن هزینه های منابع انسانی در طولانی مدت؛
عدم رضایت شغلی موجب ترک کار مکرر کارمندان می شود و این امر هزینه تأمین نیروی انسانی را در طولانی مدت افزایش می دهد. بدین ترتیب با بهبود وضعیت و شرایط محیط های کاری و جلب رضایت شغلی پرسنل می توان هزینه تأمین مناسبی انسانی را در دراز مدت به حداقل رساند.
معایب رضایت شغلی پایین
عدم رضایت شغلی کارکنان در مجموعه های مختلف معایب زیادی دارد. بعضی از مهمترین معایب رضایت شغلی پایین به قرار زیر است:
- ایجاد تشویش و نگرانی بین کارکنان
- عدم ارتباط صحیح و مؤثر بین مدیر و کارمند
- به وجود آمدن مشکل و درگیری های لفظی و فیزیکی بین کارمندان
- غیبت های کاری بیش از حد مجاز
- تأخیر در انجام وظایف و امور محوله
- بی انگیزگی نسبت با حضور در محیط کار و انجام فعالیت های روزمره
- ترک محل خدمت به دلیل عدم دریافت حقوق مکفی، تبعیض بین کارمندان، روابط سازمانی نادرست و …
- درخواست بازنشستگی پیش از موعد
- کاهش بهره وری سازمان
- عدم رضایت مشتریان
- کاهش اعتبار و سطح درآمد
[irp posts=”609″ ]
فاکتورهای رضایت شغلی
طبق تحقیقات و بررسی های به عمل آمده و همچنین میزان رضایت شغلی کارکنان از فعالیت در مجموعه های مختلف، به یک جمع بندی کلی در رابطه با فاکتورهای رضایت شغلی دست یافتیم. که به شرح زیر در اختیار شما عزیزان قرار می دهیم.
1- میزان ارزش و اهمیت کارکنان در محیط کار
کارمندان و کارگران در کنار انجام وظایف محوله به دنبال داشتن ارزش و اهمیت در محیط کار هستند. به همین سبب هرگونه کم توجهی، بی احترامی، تهمت، توهین، پرخاشگری و تنش میزان رضایت شغلی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. بدین ترتیب برای حفظ ارزش و جایگاه اجتماعی کارکنان، یک جو صمیمی و دوستانه در فضای کار به وجود بیاورید.
2- پرداخت به موقع حقوق و مزایا
با توجه به اینکه اکثر کارکنان و کارمندان مجموعه های مختلف هیچگونه راه درآمد دیگری ندارد، روی حقوق و مزایای دریافتی ماهانه، حساب ویژه باز کرده اند. از این رو هرگونه تأخیر در پرداخت حقوق، پاداش و مزایا زندگی آنها را با مشکل مواجه می سازد. با این توصیف پرداخت به موقع حقوق تأثیر بسزایی در رضایت شغلی کارمندان دارد و کیفیت کار آنها را بهبود می بخشد.
3- ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی
همان طور که می دانید افراد از محیط خانه پا به مشاغل مختلف می گذارند. به همین سبب کیفیت و وضعیت زندگی شخصی آنها تأثیر بسزایی در نحوه عملکرد کارکنان در محیط کار دارد. پس تا حد امکان باید یک تعادل نسبی بین کار و زندگی شخصی به وجود آورد. تا ضمن تأمین نیازهای اولیه زندگی کارمندان و رفع تنش های موجود، شاهد بهبود وضعیت عملکرد آنها و در نتیجه افزایش رضایت شغلی باشیم.
4- به کارگیری سیاست های منصفانه در محیط کار
آمارها نشان داده که هرگونه تبعیض بین کارمندان، اختلال در نحوه عملکرد آنها و کاهش رضایت شغلی را در پی دارد. بنابراین مدیران باید ضمن اشراف کامل به این موضوع مهم سیاست های منصفانه را برای رویارویی و ارتباط با کارکنان در پیش بگیرند. تا ضمن جلوگیری از تبعیض و بی عدالتی بین کارکنان، رضایت شغلی آنها بهبود پیدا کند.
5- احساس امنیت شغلی
کارمندان همواره به دنبال امنیت شغلی هستند و آن را تضمین کننده کیفیت زندگی حال و آینده خود می دانند. بنابراین تا زمانی که احساس امنیت شغلی و حضور در یک کار ثابت را نداشته باشند، نمی توانند آن طور که باید و شاید وظایفشان را انجام دهند.
با این توصیف مدیران موظفند تا ضمن ایجاد بستر مناسب اشتغال دائم پرسنل، احساس امنیت شغلی را در آنها به وجود آورند. اگر مدیران و صاحب منصبان با این رویکرد پیش بروند، قطعاً شاهد افزایش رضایت شغلی در کوتاه ترین زمان ممکن خواهند بود.
[irp posts=”583″ ]
وظیفه رهبری و مدیریت برای افزایش رضایت شغلی کارکنان
مدیران و رهبران مجموعه ها و مؤسسات مختلف موظف هستند تا ضمن فراهم کردن شرایط مناسب، رضایت شغلی کارکنان را افزایش دهند. این مورد یکی از وظایف اصلی و مهم هر مدیر محسوب می شود و هرگونه کوتاهی در آن، پیامدهای ناگواری را به همراه خواهد داشت. البته لازمه موفقیت در این راه آشنایی کامل مدیران با فرهنگ سازمانی، ارتباط منصفانه با کارکنان، ایجاد امنیت شغلی و همچنین پرداخت به موقع حقوق و مزایا است. تا با جلب رضایت شغلی اکثریت کارکنان شاهد بهبود وضعیت عملکرد آنها باشیم. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توانید از مقالات و دوره های آموزشی ما در وب سایت شرکت یگانه استفاده کنید. تا ضمن اشراف کامل بر اصول مدیریت و ارتباط با کارکنان زیرمجموعه، به یک مدیر موفق با درصد بالای رضایت شغلی کارکنان تبدیل شوید.