معرفی ERP یا سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی
سیستم برنامهریزی منابع سازمانی (ERP) یک سیستم نرمافزاری است که به شما کمک میکند تمام فرآیندهای کسب و کار خود را بوسیله آن اجرا کنید؛ این سیستم تمامی امور سازمانی اعم از اتوماسیون و فرآیندهای مالی، منابع انسانی، تولید، زنجیره تأمین، خدمات، تدارکات و غیره را پشتیبانی میکند. اگر میخواهید بدانید اهمیت استفاده از ERP چیست، همین بس که بدانید این سیستم به عنوان سیستم اصول مدیریت یکپارچه فرآیندها و برنامههای تجاری شما عمل میکند تا انعطافپذیری و چابکی به موقعی را به دست آورید و پیشرفت سازمان خود را حتمی نمایید. برخی از این نرم افزارها عبارتند از نرم افزار اتوماسیون اداری، نرم افزار بایگانی اسناد، نرم افزار دبیرخانه و غیره.
ERP چیست؟
سادهترین راه برای تعریف ERP (Enterprise resource planning یا همان سیستم برنامهریزی منابع سازمان) این است که در مورد تمام فرآیندهای تجاری اصلی مورد نیاز برای اداره یک شرکت فکر کنید: امور مالی، منابع انسانی، تولید، زنجیره تأمین، خدمات، تدارکات و موارد دیگر. ERP در ابتداییترین سطح خود، به مدیریت کارآمد تمام این فرآیندها در یک سیستم یکپارچه کمک میکند و اغلب از آن به عنوان سیستم ثبت سازمان یاد میشود.
برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) پلت فرمی است که شرکتها برای مدیریت و ادغام بخشهای اساسی کسب و کار خود از آن استفاده میکنند. بسیاری از برنامههای کاربردی نرم افزار ERP برای شرکتها حیاتی هستند، زیرا به آنها کمک میکنند تا برنامه ریزی منابع را با یکپارچه سازی تمام فرآیندهای مورد نیاز برای اجرای شرکت خود با یک سیستم واحد پیاده سازی نمایند.
ماژولهای سیستم ERP چیست و در چه مواردی به کار میروند؟
سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمانی شامل انواع ماژولهای مختلف است. هر ماژول ERP از خودکار سازی فرآیندهای کسب و کار خاصی، مانند امور مالی، تدارکات، یا تولید، پشتیبانی میکند و به کارکنان آن بخش معاملات و بینشی را که برای انجام کارهای خود نیاز دارند، ارائه میدهد. هر ماژول به سیستم ERP متصل میشود، که یک منبع واحد از دادههای دقیق و به اشتراک گذاشته شده را در بین بخشها ارائه میدهد.
اگر میخواهید بدانید پرکاربردترین ماژولهای ERP چیست، با ما همراه باشید::
امور مالی:
ماژول مالی و حسابداری ستون فقرات اکثر سیستمهای ERP است. این ماژول علاوه بر مدیریت دفتر کل و خودکارسازی وظایف کلیدی مالی، به کسبوکارها کمک میکند حسابهای پرداختنی (AP) و دریافتی (AR) را ردیابی کنند، دفاتر مالی را به طور مؤثر ببندند، گزارشهای مالی تولید نمایند، با استانداردهای شناسایی درآمد مطابقت داشته باشند، ریسک مالی را کاهش دهند و خیلی موارد دیگر.
مدیریت منابع انسانی:
اکثر سیستمهای ERP شامل یک ماژول منابع انسانی هستند که قابلیتهای اصلی مانند حضور و غیاب، مرخصی و حقوق و دستمزد پرسنل را فراهم میکند. افزونهها یا حتی مجموعههای مدیریت منابع انسانی (HCM) میتوانند به ERP متصل شوند و عملکرد منابع انسانی قویتری را ارائه دهند.
منبع یابی و تدارکات:
ماژول منبع یابی و تدارکات به کسب و کارها کمک میکند تا مواد و خدماتی را که برای تولید کالاهایشان نیاز دارند یا مواردی را که میخواهند دوباره بفروشند، تهیه کنند. این ماژول فرآیندهای خرید، از جمله درخواستها برای مظنه، ایجاد قرارداد، و تأیید خرید را متمرکز و خودکار میکند. این امر میتواند خرید کم و بیش از حد را به حداقل برساند، مذاکرات تأمین کننده را با تجزیه و تحلیلهای مبتنی بر هوش مصنوعی بهبود بخشد، و حتی به طور یکپارچه با شبکههای خریداران ارتباط برقرار نماید.
فروش:
ماژول فروش با مشتریان بالقوه و مشتریان احتمالی ارتباط برقرار میکند و به نمایندگان کمک مینماید تا با تبلیغات مناسب و فرصتهای فروش بیشتر، از بینشهای مبتنی بر داده برای افزایش فروش و هدف قرار دادن سرنخها استفاده کنند. این امر شامل قابلیتهایی از جمله مدیریت سفارش، قراردادها، صورتحساب، مدیریت عملکرد فروش و پشتیبانی نیروی فروش است.
تولید:
ماژول ساخت یک جزء کلیدی برنامه ریزی و اجرای نرم افزار ERP است. این ماژول به شرکتها کمک میکند تا فرآیندهای تولید پیچیده را ساده کرده و اطمینان حاصل کنند که تولید مطابق با تقاضا است. این ماژول معمولاً شامل قابلیتهایی برای برنامه ریزی نیازهای مواد اولیه (MRP)، برنامه ریزی تولید، اجرای تولید، مدیریت کیفیت و موارد دیگر است.
لجستیک و مدیریت زنجیره تأمین:
یکی دیگر از اجزای کلیدی سیستمهای ERP، ماژول زنجیره تأمین است که جابجایی کالاها و منابع را در سراسر زنجیره تأمین سازمان دنبال میکند. این ماژول ابزارهایی را برای مدیریت موجودی در زمان واقعی، عملیات انبارداری، حمل و نقل و تدارکات ارائه میدهد و میتواند به افزایش دید و انعطاف پذیری زنجیره تأمین کمک کند.
خدمات:
در یک ERP، ماژول خدمات به شرکتها کمک میکند خدمات قابل اعتماد و شخصی سازی شدهای را که مشتریان انتظار دارند ارائه دهند. این ماژول میتواند شامل ابزارهایی برای تعمیرات داخلی، قطعات یدکی، مدیریت خدمات میدانی و جریانهای درآمد مبتنی بر خدمات باشد. همچنین تجزیه و تحلیلهایی را برای کمک به نمایندگان خدمات و تکنسینها در حل سریع مسائل مشتریان و بهبود وفاداری ارائه میدهد.
تحقیق و توسعه و مهندسی:
سیستمهای ERP غنی از ویژگیها شامل یک ماژول تحقیق و توسعه و مهندسی هستند. این ماژول ابزارهایی را برای طراحی و توسعه محصول، مدیریت چرخه عمر محصول (PLM)، انطباق محصول و موارد دیگر ارائه میدهد؛ بنابراین شرکتها میتوانند به سرعت و به صورت مقرون به صرفه نوآوریهای جدید ایجاد نمایند.
مدیریت دارایی سازمانی:
سیستمهای ERP قوی میتوانند شامل یک ماژول EAM باشند که به کسبوکارهای دارای دارایی و سرمایه کمک میکند تا زمان خرابی آنها را به حداقل برسانند و ماشینها و تجهیزات خود را با حداکثر کارایی استفاده کنند. این ماژول شامل قابلیتهایی برای نگهداری پیشبینیکننده، زمانبندی، عملیات و برنامهریزی دارایی، محیط زیست، سلامت و ایمنی (EHS) و غیره است.
شش مزیت کلیدی ERP
یک سیستم ERP خوب مزایای زیادی را ارائه میدهد که بسته به نحوه استقرار سیستم میتواند متفاوت باشد. این مزایا عبارتند از:
- بهرهوری بالاتر: فرآیندهای اصلی کسب و کار را ساده و خودکار میکند تا به همه افراد در سازمان کمک نماید با منابع کمتر، کارهای بیشتری انجام دهند.
- بینش عمیقتر: سیلوهای اطلاعاتی را حذف میکند و منبعی از دادههای حقیقی و پاسخهای سریعی برای سؤالات تجاری حیاتی را به شما ارائه میدهد.
- گزارشدهی سریع: گزارشهای مالی و تجاری را سریعاً در اختیار خواهید داشت و به راحتی میتوانید نتایج را به اشتراک بگذارید؛ بر اساس بینشهای سازمانی عمل کنید و عملکرد را در زمان واقعی بهبود بخشید.
- ریسک کمتر: دید و کنترل کسب و کار را به حداکثر میرساند، به شما اطمینان میدهد با الزامات قانونی منطبق هستید و ریسک را پیش بینی و از آن جلوگیری مینمایید.
- فناوری اطلاعات سادهتر: با استفاده از برنامههای ERP یکپارچه که یک پایگاه داده مشترک دارند، میتوانید فناوری اطلاعات را سادهتر کنید و به همه راه آسانتری برای کار بدهید.
- چابکی بهبود یافته: با عملیات کارآمد و دسترسی آماده به دادههای زمان واقعی، میتوانید به سرعت فرصتهای جدید را شناسایی کرده و نسبت به آنها واکنش نشان دهید.
چه سازمانهایی از اجرای ERP سود میبرند؟
ERP میتواند بسیاری از کارکردهای اصلی را در سراسر سازمان شما پوشش دهد. برخی از کسب و کارهایی که به ای آر پی نیازمند هستند شامل موارد زیر است:
تجارت
خردهفروشان امروزی با چالشهای زیادی روبرو هستند و یک سیستم ERP میتواند یک راهحل کامل به انها ارائه دهد که تجربیات پشتیبان، درون فروشگاهی و دیجیتال را یکپارچه میکند. مشتریان از طریق توصیههای هوش مصنوعی، تجربه خریدی شخصیتر و یکپارچهتر خواهند داشت، در حالی که خردهفروشان میتوانند بهرهوری و رضایت شغلی کارکنان را افزایش داده و کسبوکار خود را توسعه دهند. همچنین میتوانند از تقلب کارکنان خود جلوگیری کنند.
مالی و سرمایه گذاری
ERP مدرن به شما کمک میکند تا سودآوری خود را در حین رعایت انطباق افزایش دهید. این سیستم داشبوردها و بینشهای مبتنی بر هوش مصنوعی را ارائه میدهد که یک نمای کلی از امور مالی داشته باشید و در هر زمان و هرمکان از اطلاعات بیدرنگ استفاده کنید. همچنین به شما کمک کند تا با خودکار کردن کارهای روزانه، وارد کردن اطلاعات به صورت دستی را کاهش دهید.
منابع انسانی
راهحلهای مدرن راههایی برای مدیریت دادههای شرکت و سادهسازی وظایف مدیریت کارکنان، مانند حقوق و دستمزد، استخدام و سایر وظایف ارائه میدهند. شما در موقعیت بهتری برای کمک به حفظ، استخدام و توانمندسازی کارکنان خواهید بود و در عین حال عملکرد کارکنان را ردیابی کرده و مشکلات منابع انسانی را قبل از وقوع آنها شناسایی میکنید.
زنجیره تأمین
اگر شرکت شما هنوز اطلاعات را به صورت دستی وارد میکند و سعی میکند موجودی انبار را به این روش ردیابی نماید، میتوانید به راحتی با خودکارسازی این فرآیندها با ERP در زمان و هزینه خود صرفه جویی کنید. راهحلهای مدرن همچنین داشبورد، هوش تجاری و حتی فناوری اینترنت اشیاء (IOT) را ارائه میکنند تا به شما کمک کنند تا مدیریت موجودی خود را کنترل نمایید.
ویژگیهای اصلی ERP چیست؟
شرکتهایی که چابک هستند هم از نظر سازمانی سالم میمانند و هم عملکرد خوبی دارند. بنابراین، انتخاب یک ERP تقریباً به یک ضرورت در صنعت تولید تبدیل شده است. پیاده سازی یک سیستم ERP میتواند برای کارایی و رشد شرکت بسیار مفید باشد، بنابراین مهم است که بدانید چه ویژگیهایی باید برای کسب و کار منحصر به فرد خود داشته باشید. ویژگیهای سیستمهای ERP عبارتند از:
- ادغام
- اتوماسیون اداری
- تحلیل پایگاه دادهها
- ردیابی و دید کلی
- گزارش دهی
- حسابداری
- مدیریت زنجیره تأمین
- مدیریت منابع انسانی
- مدیریت ارتباط با مشتری
- مدیریت مالی
- فروش و بازاریابی
با این حال، با توجه به ماهیت کسب و کار، الزامات آن و انعطاف پذیری یک سیستم ERP، میتوانید ویژگیهایی را که برای اولویت بندی نیاز دارید، انتخاب کنید.
نحوه عملکرد ERP چیست؟
ERP طی سالها تغییر کرده و از مدلهای نرمافزار سنتی که از سرورهای کلاینت فیزیکی و سیستمهای ورود دستی استفاده میکرد به نرمافزار ابری با دسترسی از راه دور و مبتنی بر وب، تکامل یافته است. این پلتفرم عموماً توسط شرکتی که آن را ایجاد میکند، نگهداری میشود و شرکتهای مشتری خدمات ارائه شده توسط این پلتفرم را اجاره میکنند. کسب و کارها برنامههایی را که میخواهند استفاده کنند انتخاب مینمایند. سپس، شرکت میزبان برنامهها را بر روی سروری که مشتری اجاره میکند بارگذاری کرده و هر دو طرف شروع به کار برای ادغام فرآیندها و دادههای مشتری در پلت فرم میکنند. هنگامی که همه بخشها به سیستم متصل شدند، همه دادهها روی سرور جمعآوری میشوند و فوراً در دسترس کسانی قرار میگیرند که اجازه استفاده از آن را دارند. گزارشها را میتوان با معیارها، نمودارها یا سایر تصاویر و وسایل کمکی تولید کرد که مشتری برای تعیین عملکرد و مدیریت فرآیند کسبوکار و بخشهای آن به آن نیاز دارد.
تاریخچه مختصری از ERP
تاریخچه ERP به بیش از 100 سال قبل باز میگردد. در سال 1913، مهندس فورد ویتمن هریس چیزی را توسعه داد که به عنوان مدل مقدار سفارش اقتصادی (EOQ) شناخته شد؛ این مدل یک سیستم تولید مبتنی بر کاغذ برای برنامه ریزی تولید بود. برای چندین دهه، EOQ استاندارد تولید بود. Toolmaker Black and Decker در سال 1964، زمانی که اولین شرکتی بود که راه حل برنامه ریزی نیازهای مواد اولیه (MRP) را اتخاذ کرد که مفاهیم EOQ را با یک رایانه مرکزی ترکیب میکرد، مدل اولیه ERP را تغییر داد.
MRP استاندارد تولید باقی ماند تا زمانی که برنامه ریزی منابع تولید (به نام MRP II) در سال 1983 توسعه یافت. MRP II “ماژولها” را به عنوان یک جزء معماری نرم افزار کلیدی و اجزای اصلی تولید یکپارچه از جمله خرید، صورتحساب مواد، زمان بندی و مدیریت قرارداد را نشان داد. برای اولین بار، وظایف مختلف تولید در یک سیستم مشترک ادغام شدند. MRP II همچنین چشماندازی قانعکنندهای ارائه کرد که چگونه سازمانها میتوانند از نرمافزارهای تحت وب و غیر وب، برای به اشتراک گذاشتن و یکپارچهسازی دادههای سازمانی و افزایش کارایی عملیاتی با برنامهریزی بهتر تولید، کاهش موجودی و ضایعات (ضایعات) کمتر استفاده کنند.
همانطور که فن آوری کامپیوتر در دهههای 1970 و 1980 تکامل یافت، مفاهیم مشابه MRP II برای مدیریت فعالیتهای تجاری فراتر از تولید، شامل امور مالی، مدیریت ارتباط با مشتری و دادههای منابع انسانی توسعه یافت. تا سال 1990، تحلیلگران فناوری برای این دسته جدید از نرم افزارهای مدیریت کسب و کار، نام برنامه ریزی منابع سازمانی را استفاده میکردند.
نحوه پیادهسازی ERP چیست؟
فرآیند پیادهسازی ERP عبارتست از: نصب نرمافزار، انتقال تمام دادههای شرکت، اعم از دادههای مالی و معاملاتی، نقشهبرداری از فرآیندهای سازمان و آموزش کاربران برای استفاده واقعی از نرمافزار. انجام درست این فرآیند تعیین میکند که آیا پیاده سازی ERP موفقیت آمیز است یا شکست میخورد. کاملترین روش پیادهسازی در 7 مرحله اجرا میشود که به شرح زیر است:
- تیم پروژه ERP خود را جمع آوری کنید: برنامه ریزی کنید که چه کسی باید در تیم مسئول نظارت بر اجرای هموار در تمام بخشها باشد.
- ایجاد یک برنامه مدیریت تغییر ERP: تعیین کنید که چگونه از تیم خود پشتیبانی کنید تا از سیستمهای قدیمی به سیستم جدید مهاجرت نمایند.
- برآورد بودجه اجرای ERP: بهتر است از ابتدا بدانید چقدر باید برای اجرای ERP هزینه کنید و هزینههای پنهانی که ممکن است پیش بینی نکرده باشید را نیز برآورد نمایید.
- شروع انتقال دادهها: انتقال دادههای خود از سیستمهای قدیمی به سیستم جدید نیاز به یک برنامه دارد و باید با دقت شروع میشود.
- آموزش کاربران برای استفاده از ERP: تصمیم بگیرید که هر کاربر سیستم به چه مقدار آموزش نیاز دارد.
- در طول پیادهسازی ERP خود چه کاری باید انجام دهید: شما آماده هستید که سیستم خود را فعال کنید؛ فقط کافی است مطمئن شوید که همه چیز به خوبی پیش میرود.
- ارزیابی اینکه آیا پروژه ERP شما موفقیت آمیز بوده است: شما پیاده سازی ERP خود را تکمیل کردهاید؛ حال باید بررسی کنید که آیا موفقیت آمیز بوده است؟
تفاوت ERP ثابت و ابری در چیست؟
از دهه ۱۹۹۰ تا آغاز قرن بیست و یکم، پذیرش ERP به سرعت رشد کرد. در همان زمان، هزینههای پیاده سازی یک سیستم ERP شروع به افزایش کرد. سخت افزار مورد نیاز برای اجرای نرم افزار معمولاً در محل شرکت، با ماشینهای بزرگ در اتاق سرور بود. علاوه براین، سازمانها تقریباً همیشه میخواستند سیستمهای ERP خود را متناسب با نیازهای خاص خود سفارشی کنند، که مستلزم هزینه اضافی برای مشاوران نرمافزار و آموزش است.
در همین حین، فناوری ERP در حال تکامل بود تا اینترنت را با ویژگیها و عملکردهای جدید مانند تجزیه و تحلیل جایگذاری شده در آغوش بگیرد. با گذشت زمان، بسیاری از سازمانها دریافتند که سیستمهای ERP داخلی آنها نمیتوانند با نیازهای امنیتی مدرن یا فناوریهای نوظهور مانند گوشیهای هوشمند سازگاری داشته باشند. در واقع این سیستم نوعی سرمایه فکری محسوب می شود.
یکی از مزایای مدل ابری این سیستم این است که نرم افزار با آخرین ویژگیها، عملکردها و بهترین شیوهها به روز نگه داشته میشود. ارائه دهندگان این مدل ERP بهروزرسانیها را به طور منظم ارائه میکنند. این بدان معناست که جدیدترین فناوریهای نوظهور جدید و انقلابی، مانند هوش مصنوعی، دستیارهای دیجیتال، یادگیری ماشین، بلاک چین، واقعیت افزوده و اینترنت اشیاء به طور منظم در دسترس مشترکین قرار میگیرند.
6 دلیل برای اینکه از پیادهسازی ERP ابری استفاده کنید
یک ERP مدرن باید سفر شما را به سمت تبدیل شدن به یک سازمان مشتری محورتر تسریع کند، نه اینکه مانع این پیشرفت شود، اما دلائلی وجود دارد که باعث میشوند شما به سیستم ERP بر بستر ابر یا مدل SAAS نیاز داشته باشید:
- به آسانی فناوریهای جدید و در حال تحول SaaS را بپذیرید: فناوریهای نسل بعدی LNEXT، مانند هوش مصنوعی (AI) چت gpt یا هر هوش مصنوعی دیگر، به سیستمهای ابری کمک میکنند تا برخلاف سیستم قدیمی شما، به سرعت قابلیتهای خود را بدون نیاز به بهروزرسانیهای دورهای بهبود بخشند.
- ارزش سیستم ERP موجود خود را افزایش دهید: افزودن و ادغام نرم افزارهای قدیمی با برنامههای ابری میتواند وظایف مهم را تکمیل و تقویت کند. این رویکرد میتواند جان تازهای به سیستمهای ERP قدیمی داده و به کسبوکارها فرصتی عالی برای شروع به کارگیری قابلیتهای ابری بدهد.
- دسترسی به فناوریهای جدید: یافتن برنامههای کاربردی ابری که مکمل ماژولهای نرمافزار ERP قدیمی شما هستند، به شما این امکان را میدهد که فوراً از پیشرفت سریع فناوریهای جدید و بهبود پارادایمهای کاربر استفاده کنید.
- وابستگی به شخص ثالث را کاهش دهید: گزارشدهی و تجزیه و تحلیل برای سیستمهای قدیمی معمولاً نیاز به مشارکت فروشنده شخص ثالث برای تولید هوش تجاری عملیاتی دارد. استفاده از برنامههای کاربردی ابری اغلب بدون نیاز به یک رابطه فروشنده اضافی، همان هوش یا بهتر از آن را تولید میکند.
- سیستمهای مالی خود را کامل کنید: سیستمهای قدیمی هرگز قرار نبود موتورهای گزارش دهی مدرن باشند. فناوری ابری در دهه گذشته متولد شد و به عنوان یک اصل اصلی، با ذهنیت و درک کاملاً متفاوت توسعه یافت.
- منابع امنیتی قویتر داشته باشید: ارائه دهندگان خدمات ابری تیمهای بزرگ و تمام وقت دارند که به طور انحصاری به نظارت فعالانه و در جریان ماندن در مورد مسائل و تهدیدات امنیتی ابری در ۲۴ ساعت شبانه روز میپردازند.
سؤالات متداول
3 نوع رایج ERP چیست؟
سه نوع رایج ERP عبارتند از ERP داخلی، ابری و ترکیبی. یک سیستم ERP داخلی در محل بر روی سرورهای یک شرکت اجرا میشود، در حالی که ERP مبتنی بر ابر از روی یک سرور شخص ثالث و راه دور کار میکند. ERP ترکیبی نیز ترکیبی از یک ERP داخلی در دفتر مرکزی و سیستمهای ERP ابری در شرکتهای تابعه است.
مثالی از ERP چیست؟
یکی از نمونههای ERP، سیستمهای ERP ویژه صنعت است که الزامات خاص آن نوع کسبوکار را برآورده میکند و قابلیتهای خاص صنعت مانند برنامهریزی مواد و مدیریت تخصصی سوابق تولید را ارائه میدهد. از آنجایی که این سیستمها چنین ویژگیهای متناسبی را ارائه میکنند، کسبوکارها نیازی به سفارشیسازی یا ادغام با بسیاری از ابزارهای خارجی دیگر ندارند.
چرا برخی از کسب و کارها از اجرای ERP واهمه دارند؟
با وجود تمام گزینههای موجود، برخی از شرکتها هنوز در مورد پیاده سازی نرم افزار برنامه ریزی منابع سازمانی مردد هستند، زیرا این شک را دارند که بهترین ERP چیست و یا میخواهند سیستم قدیمی خود را حفظ کنند. پیدا کردن ERP مناسب سخت نیست و میتواند با هر نوع سیستم قدیمی همگام شود.